Nếu bạn từng nghe các khái niệm như first-party data, zero-party data mà vẫn thấy mơ hồ – thì bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ, dễ hình dung và đặc biệt là ứng dụng được ngay vào hệ thống marketing hiện tại của mình.
Bạn đầu tư vào email, chatbot, cá nhân hóa… nhưng kết quả vẫn chưa cải thiện rõ rệt.
Không phải do công cụ, mà do dữ liệu đầu vào kém – không đủ chính xác, không đủ “thật”. Bạn không thể cá nhân hóa khi không hiểu rõ người dùng của mình.
Đã đến lúc hiểu và tận dụng first-party và zero-party data – nguồn dữ liệu đáng tin cậy nhất để AI hoạt động hiệu quả.
📌 First-party data là gì?
First-party data là dữ liệu mà doanh nghiệp thu thập trực tiếp từ hành vi của người dùng trên các kênh thuộc sở hữu của mình.
Ví dụ:
- Email, số điện thoại khách hàng để lại trên website
- Hành vi click, xem trang, thêm giỏ hàng, lịch sử mua hàng
- Thời gian truy cập, thiết bị, sản phẩm yêu thích
📊 Ưu điểm: Chính xác, miễn phí, hợp pháp, dễ kiểm soát
Cách thu thập:
- Thêm tracking (GA4, pixel, server-side tag)
- Sử dụng CRM tích hợp (HubSpot, ActiveCampaign…)
- Form đăng ký, chương trình khách hàng thân thiết, ứng dụng di động
Cách tăng giá trị:
- Kết nối dữ liệu đa nền tảng để tạo chân dung khách hàng 360 độ
- Kết hợp với dữ liệu zero-party để tạo profile hành vi + sở thích
🧠 Zero-party data là gì?
Zero-party data là dữ liệu mà người dùng chủ động cung cấp một cách tự nguyện, thường qua khảo sát, biểu mẫu hoặc tương tác.
Ví dụ:
- Trả lời câu hỏi khảo sát về sở thích, nhu cầu
- Tự chọn lĩnh vực quan tâm trong email, chatbot
- Tạo danh sách yêu thích sản phẩm hoặc chọn phong cách cá nhân
🎁 Đây là loại dữ liệu “vàng” vì thể hiện rõ ý định – không cần phải suy luận
Cách thu thập:
- Popup khảo sát mini khi truy cập website
- Quiz “Chọn phong cách bạn yêu thích” → gợi sản phẩm tương ứng
- Mở đầu chuỗi email bằng form lựa chọn nội dung ưu tiên
- Kịch bản chatbot mở đầu bằng câu hỏi đơn giản để phân loại nhóm người dùng
Gợi ý công cụ:
- Typeform, Outgrow, Bucket.io, Tally Forms
- AI chatbot builder như Landbot, BotStar + ChatGPT
🔍 So sánh nhanh các loại dữ liệu
| Loại dữ liệu | Do ai cung cấp? | Mức độ tin cậy | Ví dụ |
|---|---|---|---|
| Zero-party | Người dùng tự khai | Rất cao | Khảo sát, lựa chọn sở thích |
| First-party | Doanh nghiệp ghi nhận | Cao | Hành vi truy cập, mua hàng |
| Second-party | Dữ liệu từ đối tác | Trung bình | Hệ thống affiliate, API hợp tác |
| Third-party | Mua từ bên thứ ba | Thấp | Data broker, cookie từ mạng quảng cáo |
⚠️ Lưu ý: Zero và first-party data là nền tảng để xây dựng hệ thống marketing bền vững và tuân thủ các quy định bảo mật (GDPR, PDPA, CCPA…)
🤖 Vai trò của dữ liệu trong cá nhân hóa AI
AI hoạt động tốt hay không phụ thuộc rất lớn vào chất lượng dữ liệu đầu vào:
- Zero-party → giúp AI chọn đúng nội dung, sản phẩm phù hợp ngay từ đầu
- First-party → giúp AI tự học, gợi ý, remarketing thông minh hơn
Ứng dụng thực tế:
- AI viết email theo sở thích từng khách hàng (tone, sản phẩm, CTA)
- Chatbot AI cá nhân hoá câu hỏi, ngôn ngữ, kịch bản tương tác
- Trang landing page tự động thay đổi nội dung theo hành vi truy cập
- Tự động gửi quà sinh nhật, ưu đãi riêng theo hồ sơ khách hàng
✅ Càng “nuôi” AI bằng dữ liệu bạn tự sở hữu – càng giảm phụ thuộc vào quảng cáo trả phí
🎯 Tại sao nên ưu tiên zero và first-party data từ bây giờ?
- Cookie của bên thứ ba đang dần biến mất (Google, Safari đã bắt đầu chặn)
- Các quy định về bảo mật dữ liệu (GDPR, ePrivacy…) ngày càng nghiêm ngặt
- Chi phí chạy quảng cáo ngày càng cao, tỷ lệ chuyển đổi thấp nếu không cá nhân hóa
- Khách hàng muốn kiểm soát dữ liệu cá nhân và chỉ chia sẻ với thương hiệu họ tin tưởng
📌 Chiến thắng trong marketing AI không nằm ở công nghệ – mà ở dữ liệu càng sạch, càng gần người thật càng tốt.
✅ Tổng kết
- First-party data = Dữ liệu hành vi thật từ kênh bạn sở hữu (website, app, email…)
- Zero-party data = Dữ liệu người dùng tự khai báo chủ động (sở thích, ưu tiên…)
- Đây là 2 loại dữ liệu chất lượng nhất để AI hoạt động cá nhân hoá hiệu quả
- Hãy bắt đầu xây dựng hệ thống thu thập – phân loại – khai thác từ hôm nay bằng các công cụ đơn giản như quiz, chatbot, loyalty, biểu mẫu đăng ký email.
